Hiilijalanjälkilaskuri
Čitnaluoddarehkenasti
Rehkenasti ulbmilin lea árvvoštallat digitála bálvalusaid váikkuhusa šaddovistegássaluoitimiid
geahpedeapmái. Dainna don sáhtát árvvoštallat dálkkádatluoitimiid mátkkiide maid jođát bálvalusaide. Dannego rehkenasti lea oaivvilduvvon Lappi guovllu biilamátkkiid árvvoštallamii, sáhtát ávkkástallat dainna maiddái eará Lappi guovllu mátkkiid dálkkádatluoitimiid rehkenastimis.
Rehkenastis navdojuvvo ahte áššehasat ja áššedovdit johtet persovdnabiillaiguin okto. Fievrruid šaddovistegássaluoitingerddon lea Johtolat- ja diehtojuohkinvirgedoaimmahaga buvttadan materiála mielde gaskamearálaš Lappi guovllu fievrruid luoitin kilomehtera vuodjima guovdu. Rehkenastimis šaddovisteluoitimat almmuhuvvojit čitnadioksiidaekvivaleantan.
Rehkenasti geavahanráva:
- Vállje bálvalandeaivvadeami luonddu.
- Atte ovdanruoktot mátkki maid jođát njunnálagaid deaivvadeapmái. Atte dieđu maiddái dalle, go deaivvadeapmi lea dáhpáhuvvan gáiddusin. Dalle addojuvvo dat mátki man johtimis lea beassan. Jus leat sode-ámmátolmmoš, de sáhtát addit sihke iežat ja áššehasa mátkki. Muđuid ámmátolbmo mátkki sáhttá guođđit deavddekeahttá.
- Vállje leago deaivvadeapmi jeavddalaš – ovdamearkka dihte máŋgga deaivvadeamis čoagganeaddji bálvalanollisvuohta, dego oanehisterapiija dahje veajuidahttin. Jeavddalaš deaivvademiid buohta atte meroštallon deaivvademiid oppalašmeari.
- Deaddil Rehkenastte-boalu.
Čitnaluoddarehkenasti
Du bohtosat
Go geavahat digitála gáiddusbálvalusaid, kilográmma čitnadioksiida, mii vástida gaskamearálaččat
Juos leat beroštuvvan diehtit eanet iežat fievrru luoitimiid birra, oahpásnuva dan eallingearddeluoitimiidda čujuhusas www.ilmastopaneeli.fi/autokalkulaattori
Digitála bálvalusaid geavaheapmi seastá dálkkádaga, ruđa ja áiggi. Ain dávjjit sode-suorggi bálvalusa sáhttá čađahit digitála gáiddusbálvalussan, go dalle sihke dálkkádatluoitimat ja bálvalusa ekonomalaš golut unnot. Buot bálvalusaid ii sáhte čađahit gáiddusin, ja dalle áššehassii dárbbašlaš bálvalussii ferte mannat luoitimiin ja goluin beroškeahttá.
Čitnaluotta geahpedeapmi goazaha dálkkádatrievdama ovdáneami oppa máilmmis, muhto Lappis dálkkádatrievdama vuostá dáistaleapmi lea lassin kulturdahku. Lappis dálkkádatrievdan ii leat dušše eallinbirasgažaldat, muhto sámekultuvrra geahččanguovllus maiddái kultursuodjalangažaldat. Digitálalisašuvnnain ja diehto- ja diehtojuohkinteknologiijain buvttaduvvon bálvalusat leat mielde dorvvasteamen sámekultuvrra seailuma.
Lappilaččaid árgabeaivve digitála bálvalusaid geavaheapmi lea vuohttimis erenoamážit mátkegoluid ja –áigge seastimin. Boaldámušaid golaheami seastimat dovdojit ássiid árggas konkrehtalaččat, ja sestojuvvon áiggi sáhttá geavahit mátkkošteami sadjái ovdamearkka dihte áigeájiide.
Bargobeaivve áigge bargi mátkkiid seastimis čuovvu maiddái dat ahte šaddet unnit dienasdáhpat dahje bálkábargi sáhttá seastit luopmo- dahje bargoáiggeoanádusfriddjabeaivvi (pekkaspäivä), mii muđuid gáibiduvvošii guhkit mátkki johtimii.